Wybitni architekci związani z Kamienną Górą
Trzy wieki, trzy rodziny ściśle związane z dziejami Kamiennej Góry. Każdy z tych rodów wydał architekta, który zapisał się w historii świata. Carl Gotthard Langhans był mistrzem klasycyzmu, autorem projektu Bramy Brandenburskiej. Gottfried Semper zaprojektował Operę w Dreźnie i napisał wpływowe traktaty stylistyczne. Rudolf Hamburger zainicjował modernizm w Chinach!
1 lipca przypada Dzień Architektury. Z architekturą mamy styczność na co dzień. To dyscyplina techniczna, a zarazem sztuka użytkowa, dzięki której powstają nasze domy, obiekty użyteczności publicznej, obiekty inżynierskie. Zabytkowe kościoły czy pałace, wciąż nam służą. Z Kamienną Górą biograficznie związane są nazwiska trzech ważnych architektów, tworzących w XVIII, XIX i XX wieku.
Carl Gotthard Langhans urodził się w Kamiennej Górze w 1732 roku. Był synem nauczyciela szkoły ewangelickiej. W miejscu jego rodzinnego domu stoi Szkoła Podstawowa numer 1 w Kamiennej Górze. Architekt zapisał się w historii jako mistrz klasycyzmu, autor projektów kościołów, pałaców i innych budowli na Śląsku, a także słynnej Bramy Brandenburskiej w Berlinie. To jeden z najlepiej rozpoznawalnych na świecie obiektów architektonicznych. W Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze prezentowana jest wystawa „Carl Gotthard Langhans – mistrz klasycyzmu”. Najbliżej rodzinnego miasta dzieło Langhansa obejrzeć można w Wałbrzychu. Tam dostępny dla zwiedzających jest ewangelicki Kościół Zbawiciela – funkcjonujący od 2024 roku w turystyce pod nazwą Perła Architektury Langhansa.
Gottfried Semper urodził się w 1803 roku w Altonie, ale jego rodzina pochodziła z Kamiennej Góry. Jego dziadek był szanowanym kupcem w Kamiennej Górze, a ojciec (producent tekstyliów) urodził się również w naszym mieście. Rodzina Semperów była związana z Kamienną Górą przez około 500 lat. W XIX wieku Semperowie , bliscy krewni architekta, byli znaczącą rodziną w Kamiennej Górze. Semper zasłynął jako architekt teatralny. Zbudował m.in. Operę w Dreźnie, a także zaprojektował teatr dla Wagnera. Zapisał się w historii również jako autor wpływowych traktatów estetycznych. W jednym z nich powiązał historię architektury z narodzinami i rozwojem rzemiosła tkackiego. Pisma teoretyczne Sempera wciąż inspirują architektów i twórców sztuki włókna.
Rudolf Hamburger urodził się w 1903 roku Kamiennej Górze w rodzinie przemysłowców. Był związany z Bauhausem (wpływowym modernistycznym niemieckim stylem, łączącym rzemiosło i sztukę). Hamburger był uczniem Hansa Poelziga (zaprojektował m.in. Pawilon Czterech Kopuł przy Hali Stulecia we Wrocławiu). Opracowania podają, że Hamburger w czasie pobytu w Chinach w latach 30. XX wieku zaprojektował „prawdopodobnie pierwszy nowoczesny budynek w Szanghaju”. Chodzi o Victoria Nurses Home. Budowla, choć przebudowana, zachowała się do dziś. Szanghaj to obecnie trzecie najbardziej zaludnione miasto świata. W 1936 roku Hamburger mieszkał w Warszawie, a w 1937 roku krótko w Zakopanem. Podczas pobytu w Polsce architekt z Kamiennej Góry przyjaźnił się z prof. Szymonem Syrkusem – wybitnym wykładowcą i architektem związanym z Warszawą. Na temat życia i twórczości Hamburgera ukazało się kilka książek i wiele artykułów.
Oprac. Robert Główczyk
Foto: Brama Brandenburska w Berlinie (ilustracja z 1796), Opera Sempera w Dreźnie (ilustracja z 1878), Victoria Nurses Home w Szanghaju (fotografia z 1933 roku)