Tajemniczy symbol na kufrze

Łamigłówka z XVIII wieku na jednym z muzealnych eksponatów. 

Kufer z I połowy XVIII wieku zdobi data (1738) z wkomponowanym centralnie dekoracyjnym monogramem. To specyficzny typ  graficzny nazywany Spiegelmonogramm – monogramem lustrzanym. Umieszczone w nim inicjały – JH - o bardzo finezyjnym kroju zostały zdublowane. Jedna para odwrócona została jak w lustrze i  połączona z drugą w jedną kompozycję. To połączenie może sprawiać wrażenie, że oglądamy skomplikowaną plątaninę figur, które tworzą ornament pozbawiony dosłownego znaczenia. Lustrzany monogram przybiera formę kartusza, zwieńczonego koroną i otoczonego motywem łączącym cechy ornamentu wstęgowego i akantu (liście splecione w kokardę pod inicjałem). 

Podobny,  dawny system identyfikacji wizualnej, znany jest w świecie muzyki barokowej. Stosował go Jan Sebastian Bach. Monogram lustrzany Bacha pochodzi z tych samych czasów, co kufer w zbiorach naszego muzeum (lata 30. XVIII wieku). Składa się z misternie splecionych inicjałów JSB, które również zostały zdublowane i odwrócone. Całość także wieńczy korona, która symbolizowała służbę Bacha jako nadwornego kompozytora Augusta III. 

Niestety, nie posiadamy informacji, do kogo ów kufer należał. W I połowie XVIII stulecia w Kamiennej Górze mieszkało kilka rodów noszących nazwisko na H. Była to między innymi rodzina Hempel, której przedstawicielem był kupiec Johann Hempel.  

opr. Robert Główczyk